Euthanasie

Wij hebben een college en gastcollege gehad over euthanasie. Dit is best een aangrijpend onderwerp en iedereen heeft er zo zijn mening over, dus daar ga
ik daar op mijn blog verder niet op in. Ik ben van mening dat dit ieders eigen mening en keus is.
Dit college ging onder andere ook over de essentie van zingeving. Er zijn vier soort zinbehoeften:
- Ervaren dat je leven een doel heeft; iets wat buiten jezelf/innerlijke voeding ervaren
- Ervaren dat manier van leven moreel te rechtvaardigen is; handelen en manier van leven moreel gesproken juist/goed is, een positieve waarde
- Besef van eigen waarde; zelfrespect, erkenning, zichzelf positief kunnen waarderen, waarde wat je doet en wie je bent, gerespecteerd worden door anderen
- Besef van competentie; denken en geloven dat je iets zelf te zeggen hebt over je eigen leven, controle en beheersing.

Voor de duidelijkheid: euthanasie is een wettelijke regeling en geen recht.

Euthanasie en de wet
Bij euthanasie dient een arts dodelijke medicijnen toe aan een patiënt om een eind te maken aan ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Ook hulp bij zelfdoding door een arts valt voor de wet onder euthanasie. De patiënt neemt dan zelf dodelijke medicijnen in.

Wetgeving en richtlijnen bij euthanasie
In de euthanasiewet staat dat een arts mag meewerken aan levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding. Hij moet dan wel de zorgvuldigheidseisen uit de wet naleven. De wet beschrijft ook hoe de handelingen van de arts gemeld en beoordeeld moeten worden.

Zorgvuldigheidseisen euthanasiewet
Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn alleen legaal als is voldaan aan alle 6 zorgvuldigheidseisen in de euthanasiewet:

• De arts isnervan overtuigd dat het verzoek van de patiënt om euthanasie vrijwillig en weloverwogen was.


• Er is sprake van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt.


• De arts heeft de patiënt geïnformeerd over zijn situatie en zijn vooruitzichten.


• De arts en de patiënt zijn tot de conclusie gekomen dat er geen redelijke andere oplossing was.


• De arts heeft ten minste 1 andere, onafhankelijke arts geraadpleegd, die de patiënt heeft gezien. Deze arts heeft schriftelijk zijn oordeel gegeven
       over de situatie, op basis van de zorgvuldigheidseisen.


• De arts heeft de levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding medisch zorgvuldig uitgevoerd.

Overigens is levensbeëindiging op verzoek geen plicht van de arts en geen recht van de patiënt. Als een arts niet zelf euthanasie wil uitvoeren, moet hij dit bespreken met de patiënt. De arts kan de patiënt dan eventueel doorverwijzen naar een andere arts. Euthanasie kan alleen plaatsvinden op verzoek van de
patiënt. Dus niet op verzoek van familieleden of vrienden. Wel kunnen familieleden de wilsverklaring van de patiënt onder de aandacht van de arts brengen.

Strafmaat bij overtreden euthanasiewet
Als een arts zich niet houdt aan de wet, kan het Openbaar Ministerie (OM) hem vervolgen. De straf die hij kan krijgen, verschilt:

• Euthanasie kan leiden tot een straf van maximaal 12 jaar.


• Hulp bij zelfdoding kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar. 

Commissie toetst zorgvuldigheid van handelen arts
Regionale toetsingscommissies beoordelen artsen die euthanasie uitvoeren. Zij controleren of artsen zich hebben gehouden aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. In de commissies zitten in elk geval een arts, een ethicus en een jurist

Jaarlijks brengen de commissies een verslag uit. Hierin geven zij een overzicht van:

• Het aantal gemelde gevallen van levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding;
• De aard van de gevallen; 
• Een selectie van de oordelen en de afwegingen die artsen hebben gemaakt.

Richtlijn voor euthanasie bij een verlaagd bewustzijn
Soms raakt een patiënt vlak voor de geplande uitvoering van euthanasie in een staat van verlaagd bewustzijn. Artsen kunnen in dit geval gebruikmaken van de richtlijn euthanasie bij verlaagd bewustzijn van artsenorganisatie KNMG.

Geen euthanasie
De volgende voorbeelden vallen niet onder de euthanasiewet:

• Als een arts op verzoek van de patiënt een medische behandeling staakt als een arts afziet van een medisch zinloze behandeling;
  
• Als een arts de pijn van een patiënt probeert te verlichten met steeds zwaardere medicijnen die daarnaast het leven van de patiënt sneller beëindigen (palliatieve sedatie).

Naast euthanasie is er een medische verrichting waar onder andere in het college de aandacht naartoe ging. Dit is palliatieve sedatie.

Palliatieve sedatie
Bij palliatieve sedatie houdt een arts een terminale patiënt tot zijn dood in slaap met medicijnen om zijn lijden te verlichten. Dit is een normale medische
handeling en geen vorm van euthanasie.

Palliatieve sedatie valt niet onder euthanasiewet
Bij palliatieve sedatie is het niet de bedoeling dat de patiënt eerder sterft. Daarom valt palliatieve sedatie niet onder de euthanasiewetgeving. Bij euthanasie dient de arts dodelijke medicijnen toe aan de patiënt.

Voorwaarde palliatieve sedatie
Een arts mag palliatieve sedatie toepassen als de patiënt lijdt aan een of meer onbehandelbare symptomen en de arts verwacht dat de patiënt niet langer dan 2 weken te leven heeft.

Verzoek palliatieve sedatie
Een patiënt kan zelf vragen om palliatieve sedatie, maar ook de naaste familie of zorgverleners kunnen dat doen. De behandelend arts beslist uiteindelijk op
medische gronden of de patiënt in aanmerking komt voor palliatieve sedatie. Daarbij overlegt hij met de patiënt en eventuele andere betrokkenen.

Is een patiënt wilsonbekwaam, dan overlegt de arts met een vertegenwoordiger van de patiënt. De Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) geeft aan wie daarvoor in aanmerking komt. De artsenorganisatie KNMG heeft een richtlijn palliatieve sedatie gemaakt. Hierin staat duidelijk beschreven wanneer palliatieve sedatie medisch gezien verantwoord is.

Melden palliatieve sedatie
Een gevolg van palliatieve sedatie kan zijn dat een patiënt eerder sterft. Maar dat is niet de opzet van palliatieve sedatie. Daarom is palliatieve sedatie een
gewone medische handeling die niet valt onder de euthanasiewetgeving. Een arts hoeft palliatieve sedatie dus niet te melden of te laten toetsen.

De vraag die wij ons stellen tijdens het college is eigenlijk, hoe ervaart de cliënt de palliatieve sedatie? Want tot dusver weten wij niet hoe dit ervaren wordt en hoe dit in zijn werk gaat. Op het gebied van bewustzijn tijdens coma zijn wij in de wetenschap nog niet zo ver.

LevensEindeKliniek
Naast het college van Kitty, hebben wij ook een gastspreker gehad, namelijk mevrouw Eveline Pragt van de LevensEindeKliniek. Bij de LevensEindeKliniek staat er een team van mobiele en ambulante medewerkers gereed die bij mensen thuis op locatie alle eisen etc. doorlopen om euthanasie te plegen. Mensen gaan naar de LevensEindeKliniek wanneer niemand u kan of wilt helpen bij euthanasie.

Zo vertelde zij over diverse voorbeelden uit de praktijk, die ontzettend heftig waren. Mensen die al jong euthanasie wilden plegen nadat ze een ongeluk hadden gehad, maar ook over oudere mensen die ziek zijn, maar niet geholpen kunnen worden bij het plegen van euthanasie.

Ondanks dat dit een triest onderwerp is, vond ik het college wel interessant. Het heeft mijn blik hierop wel doen verbreden.